Wat is gordelroos?
Gordelroos, ook wel herpes zoster genoemd, is een besmettelijke huidziekte die zich kenmerkt door de vorming van pijnlijke blaasjes aan één kant van het lichaam. De blaasjes vormen als het ware een gordel over het lichaam, vandaar ook de benaming. Gordelroos treft vaak één arm of been of één helft van het gezicht, de rug of de borstkas.
De ziekte verloopt in fasen. In het begin ontstaat een vervelend gevoel op de plek waar later de blaasjes zullen ontstaan. Dit kan pijn zijn, maar ook tintelingen, jeuk of een brandend gevoel. Een aantal dagen later ontstaan kleine, rode blaasjes. Deze blaasjes zijn met vocht gevuld en kunnen veel pijn en jeuk veroorzaken. Na zo’n zeven tot tien dagen drogen de blaasjes in tot korstjes, maar na een week sinds de verschijning van de eerste blaasjes kunnen er nieuwe blaasjes bij komen. In sommige gevallen ontstaan helemaal geen blaasjes en is er alleen sprake van jeuk en pijn. Gordelroos in het gezicht kan daarnaast leiden tot een verminderd gezichtsvermogen.
Na het verdwijnen van de blaasjes kan nog langere tijd sprake zijn van (ernstige) pijn in het aangedane gebied. Dit wordt post-herpetische neuralgie genoemd, ofwel zenuwpijn na gordelroos. De zenuwpijn die door gordelroos kan ontstaan, wordt veroorzaakt door een ontsteking van gevoelszenuwen.
Hoe krijg je gordelroos?
De oorzaak van gordelroos is het waterpokkenvirus. Wanneer iemand eenmaal waterpokken heeft gehad, blijft het virus in een inactieve vorm aanwezig in het lichaam. Uiteindelijk kan dit virus echter alsnog weer actief worden. Dit gebeurt meestal wanneer iemand tijdelijk last heeft van een verminderde weerstand. Een verminderde weerstand kan verschillende oorzaken hebben, waaronder:
- Slaapgebrek;
- Langdurige stress;
- Een ongezond voedingspatroon;
- Medicatie, waaronder chemotherapie en prednison;
- Aangeboren afweerstoornissen;
- Besmettelijke afweerstoornissen, waaronder AIDS;
- Auto-immuunziekten.
Een verminderde weerstand is niet de enige factor die een rol speelt bij het ontstaan van gordelroos. Wanneer iemand ouder is dan zestig jaar neemt het risico op het oplopen van gordelroos toe en zijn de symptomen over het algemeen erger. Iemand die in het verleden gordelroos heeft gehad, heeft een verhoogde kans om het opnieuw te krijgen.
Iemand die besmet raakt, maar nog niet eerder gordelroos heeft gehad, krijgt eerst waterpokken. Gordelroos kan niet rechtstreeks worden opgelopen wanneer iemand niet eerst waterpokken heeft gehad. Daarna is het virus, net als bij mensen die als kind waterpokken hebben gehad, inactief in het lichaam aanwezig. Vanaf dat moment is het mogelijk om in de toekomst gordelroos te krijgen.
Hoe bescherm je jezelf tegen gordelroos?
Er is een vaccin beschikbaar dat gordelroos en zenuwpijn na gordelroos helpt te voorkomen. Dit vaccin, genaamd Shingrix, is speciaal ontworpen voor mensen die al eens waterpokken hebben gehad.
Shingrix wordt toegediend aan:
• Volwassenen van vijftig jaar en ouder;
• Volwassenen van achttien jaar en ouder die een hoger risico hebben op het krijgen van gordelroos.
Het vaccin mag dus gegeven worden vanaf achttien jaar en ouder.
Hoe werkt het gordelroos vaccin?
Het vaccin bevat eiwitten van het oppervlak van het virus dat gordelroos veroorzaakt. Ook bevat het vaccin een aantal stoffen die de reactie van het immuunsysteem op het virus versterken.
Doordat het lichaam na het vaccin sneller in staat is om antilichamen tegen het virus aan te maken, wordt de kans op het ontstaan van gordelroos aanzienlijk verlaagd. Uit klinisch onderzoek blijkt Shingrix een effectiviteit van 90% te behalen bij het voorkomen van gordelroos bij mensen ouder dan vijftig jaar. Ook kan het vaccin het ontwikkelen van zenuwpijn voorkomen. In veel landen wordt Shingrix op grote schaal gegeven aan ouderen vanaf zestig jaar.
Hoe lang beschermt de gordelroos vaccinatie?
De vaccinatie tegen gordelroos bestaat uit twee doses. De tweede dosis wordt binnen twee tot zes maanden na de eerste dosis gegeven. Een boostervaccinatie is in principe niet nodig, maar mag indien gewenst of wanneer toch nodig wel worden gegeven.
Wat kost een gordelroos vaccinatie?
Als je voldoet aan een aantal (strenge) voorwaarden, wordt een gordelroos vaccinatie (Shingrix) vanuit de basisverzekering vergoed. Overleg met je zorgverzekeraar of de vaccinatie (gedeeltelijk) vergoed wordt.
Voor meer informatie over de kosten van de vaccinatie kun je terecht op onze prijzenpagina.
Vragen of een afspraak maken?
Wil je een afspraak maken voor de gordelroos vaccinatie? Gebruik de button hieronder.